سیاه‌مشــــــــــــــــــــــــــــــــق

معرفی انجمن شعر و ادب قطب تربت حیدریه؛ بهمن صباغ زاده

تشکیل جلسات شعر در تربت‌حیدریه بر‌می‌گردد به سال‌های اوّل انقلاب که گروهی از شاعران تصمیم گرفتند دوشنبه‌ها گِردِ هم آیند و شعر‌هایشان را برای هم بخوانند و نام آن را «انجمن شعر و ادب قطب» گذاشتند. از این عدّه می‌توان از شادروان استاد علی‌اکبر بهشتی، محمود خیبری، اسفندیار جهانشیری، سید علی‌اکبر ضیایی، مرحوم غلامعلی مهدی‌زاده و احمد حسین‌پور نام برد که بعد‌ها دکتر محمد رشید، استاد احمد نجف‌زاده، دکتر عباس خیرآبادی، استاد سیدعلی موسوی، محمدابراهیم اکبرزاده و شاعرانی جوان‌تر مانند علی‌اکبر عباسی به جمع‌شان پیوستند.

در سال‌های بعد با اضافه شدن جوانان به انجمن قطب، ساعتی از وقت اعضاء به تصحیح شعر جوان‌ترها می‌گذشت. سال ۱۳۷۷ بالاخره تصمیم بر این شد که کلاسی تحت عنوان کارگاه شعر راه‌اندازی کنند و در آن مستقلاً به شعر جوانان پرداخته شود. این جلسات در ساختمانی متعلّق به اداره‌ی ارشاد تربت حیدریه واقع در خیابان فردوسی شمالی بعد از میدان شهدا تشکیل می‌شد. استاد نجف‌زاده -خداش در همه حال از بلا نگه دارد- قبول زحمت کردند و قرار به جمع شدن جوانان در شنبه‌شب‌ها شد. از شرکت‌کنندگان آغازین این جلسات می‌توان به پری کیانیان، ملیحه فرقانی، مژگان بهادری، محسن رهبر، مهدی رمضان‌پور و اسماعیل راد اشاره کرد که بعدها شادروان مرضیه یار و پرنیان فلاحت‌گر هم به جمع اضافه شدند.

به تدریج اعضای جلسه‌ی قطب در انجمن جوانان شرکت می‌کردند و با رونق یافتن این جلسه کم‌کم انجمن قطب در انجمن جوان ادغام شد و همان شنبه‌شب‌ها تمام شاعران تربت حیدریه دور هم جمع می‌شدند. در سال‌های بعد ورود شاعران جوان و نوپرداز مانند محمود خرقانی، کورش جهانشیری، ایمان مرصّعی، غلامرضا نجفی، محسن اسلامی، محمود اکبرزاده، زهرا محدثی، مریم فرقانی، اعظم خندان، نجمه محمودی، سیدحسین سیدی، مهدی فکور، مهدی ذبیحی، فاطمه خانی‌زاده، محمد امیری و دیگر جوانانی که هر چه بنویسم باز هم عده‌ای از قلم خواهند افتاد -و امیدوارم دوستانم بر من خُرده نگیرند- جانِ تازه‌ای به جلسات شنبه‌ها بخشید و این جوانان در کنار بزرگان شعر تربت‌حیدریه بالیدند و رشد کردند.

ساختمانِ متعلّق به اداره‌ی ارشاد مشترکاً توسط چند انجمن از جمله انجمن سینما، انجمن نمایش و انجمن شعر استفاده می‌شد. چند باری پشت در بسته ماندیم و جلسه یا تعطیل می‌شد یا با تاخیر شروع می‌شد. همچنین نتوانستیم دوستان انجمن نمایش را متقاعد کنیم که آن دو ساعت در هفته (بعدازظهر شنبه) تمرین‌های خود را کنسل کنند. رفت و آمد و سر و صدا مزاحم شعرخوانی بود و بالاخره تصمیم گرفتیم جلسات را به جایی دیگر منتقل کنیم.

استاد نجف زاده عضو هیأت اُمنای مسجد قائم هستند و با توجه به مشکلات یاد شده، از حدود سال ۱۳۸۸ جلسات به مسجد قائم منتقل شد. چند سالی جلسات در مسجد قائم تشکیل می‌شد. محمد جهانشیری، ایمان فرستاده، حمیدرضا عبدالله زاده، اسدالله اسحاقی، سلیمان استوارفدیهه، علیرضا شریعتی و غلامرضا اعتقادی نمونه‌ای هستند از دوستانی که در این منزل به انجمن پیوستند. این ایستگاه دوّم انجمن شعر و ادب قطب هم متاسفانه مشکلاتی داشت. سیستم گرمایشی و سرمایشی درستی نداشت که تحمّل می‌کردیم. در ادامه طبقه‌ی پایین مسجد قائم که جلسات انجمن برگزار می‌شد، دفتر موسسه‌ی خیریه نیز شد که باز رفت و آمدها باعث می‌شد نظم جلسه به هم بریزد و فضا برای شعرخوانی مطلوب نباشد.

خردادماه سال ۱۳۹۵ بود که سوّم ایستگاه انجمن شعر و ادب قطب که ساختمانی‌ست متعلّق به شهرداری در باغملی تربت حیدریه با عنوان «موزه‌ی مشاهیر» در اختیار انجمن قرار گرفت. این ساختمان به همّت جمعی از فرهنگ‌دوستان شاغل در شهرداری از جمله آقای مرتضی شبان، بعد از وفات مرحوم تهرانچی با سردیس‌های از بزرگان شعر و ادب تربت و آثار معرّق مرحوم محمدمهدی تهرانچی تزئین شد و به شکل موزه‌ای کوچک درآمد.

هر سال شاعرانی با انجمن قطب آشنا می‌شوند و قدیمی‌ترها گرفتار کار و زندگی می‌شوند و کم‌تر در جلسات شرکت می‌کنند. به عنوان نمونه در یکی دو سال اخیر نسل جدیدی از شاعران همشهری به انجمن شعر و ادب قطب اضافه شدند. مهدی اسماعیلی، احسان احمدیان، حجت یدالهی، زینب نجفی، حنانه پوررضا، مطهره حسن زاده، پروین جهانشیری، حسین شعبانی، علی نشاط، شکوفه زارعی و مریم احمد زاده نمونه‌ای از ایشان هستند.

موزه‌ی مشاهیر هم به شاعران وفا نکرد، به فرمایش حافظ که فرمود «فی‌الجمله اعتماد مکن بر ثبات دهر/ کین کارخانه‌ایست که تغییر می‌کند» این کارخانه هم تغییر کرد. بهار سال ۱۳۹۸ کم‌کم سردیس‌ها و تابلوهای موزه‌ی مشاهیر به جای دیگری رفت. جلسه به جلسه بر تعداد شرکت‌کنندگان جلسه‌ی قطب افزوده می‌شد و ناچار شدیم بیست صندلی دیگر اضافه کنیم. جلسه با نفس تازه جلو می‌رفت تا تابستان همان‌سال مجموعه‌ی شهرداری و پنجمین شورای شهر تربت حیدریه تصمیم گرفتند ساختمان محل برگزاری جلسات در باغملی را از انجمن‌های ادبی بگیرند و به بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس بدهند. جلسات بدون وقفه به لطف جناب آقای رضا حاتمی رئیس کتابخانه‌های عمومی تربت حیدریه از ابتدای پاییز ۱۳۹۸ به کتاب‌خانه‌ی شهید بهشتی در باغملی منتقل شد و تا امروز در سالن مطالعه‌ی کتابخانه جلسات برگزار می‌شود.

با گسترش ویروس کرونا در اسفند ۹۸ جلسات شعر انجمن قطب هم تعطیل شد. بعد از چند ماه تعطیلی و برگزاری جلسات به شکل مجازی، اردیبهشت سال ۱۳۹۹ جلسات در فضای باز اقامتگاه بومگردی تهمینه دوباره راه افتاد و همچنان ادامه دارد. از فرصت پیش آمده استفاده کردیم و جلساتی را هم به لطف اداره‌ی میراث فرهنگی تربت حیدریه و جناب محمدی در حیاط بناهای تاریخی شهر برگزار کردیم.

در تمام این سال‌ها جلسه‌های انجمن شعر و ادب قطب به پایمردی استاد احمد نجف زاده برگزار شده است و همچنان برگزار می‌شود. هر شنبه‌شب شاعران و علاقه‌مندان به شعر دور هم جمع می‌شوند و اشعار خود را می‌خوانند و نقد اساتید و دوستان‌شان را می‌شنوند. امیدوارم این چراغ همواره روشن و پرنور بماند و شرایط جلسه روز به روز بهتر شود.

بهمن صباغ زاده
بیستم خرداد هزار سیصد و نود و نه- تربت حیدریه

شنبه ۱۳۹۸/۰۹/۳۰ جلسه‌‌ی انجمن شعر و ادب قطب تربت حیدریه

کتابخانه‌ی شهید بهشتی واقع در باغملی تربت حیدریه

پ ن: اطلاع‌رسانی جلسات انجمن شعر و ادب قطب و دیگر جلسات ادبی تربت حیدریه را در این آدرس دنبال کنید.

https://t.me/bahman_sabaghzade